حدود ۱۱ ماه از مصوبه ممنوعیت کاشت و برداشت برنج در فارس می گذرد، اما همچنان در گوشه و کنار شهرهای استان مانند مرودشت، کامفیروز و… عده ای کاشت این محصول پُر آب بر را ادامه می دهند و اندک حجم باقی مانده آب های زیرزمینی فارس هم در حال نابود شدن است.

به گزارش “ سلام مرودشت ” ، کشاورزان فارس حالا چند ماهی است محصول خود را در آب غوطه‌ور کرده و منتظرند لحظه موعود فرا برسد تا دوباره چکمه‌ها را پا کنند، شال ببندند، داس بردارند و روی زمین تا کمر خم ‌شوند برای برداشت محصول.

داستان برنج و شالیکاران به همین جا ختم نمی‌شود؛ زمانی که ۱۴ محصول به عنوان جایگزین کشت برنج به شهرهای کشور  و استان فارس معرفی و ابلاغ شد شلتوک‌کاران به دنبال کشت جایگزین رفتند و استقبال خوبی از آن نشان دادند اما بعد از بارش های سال ۹۷ و فروردین ۹۸ همه چیز به یکباره فراموش و روند برنج کاری در فارس دوباره از سر گرفته شد.

آن طور که منابع رسمی اعلام کرده اند کاشت برنج در سال‌های ۹۱ و ۹۲ در استان فارس در گستره‌ای به وسعت ۴۰ هزار هکتار از اراضی این استان رواج داشته اما در سال ۹۶ و متأثر از خشکسالی، این محصول تنها در حدود ۲۸ هزار هکتار از اراضی استان کاشته شد؛ این رقم در سال ۹۷ به حدود ۱۸ هزار هکتار کاهش یافت اما دوباره امسال  و پس از باران‌های سیل آسا و پر آب شدن رودخانه‌های استان شلتوک کاران را ترغیب به کشت این محصول پر آب بر کرد.

جهاد کشاورزى اختیارات لازم را ندارد

آن طور که مدیر توسعه و بازرگانى سازمان جهاد کشاورزى فارس مى گوید: سازمان جهاد کشاورزى استان برای جلوگیرى از کشت بى رویه و محصولات آب بر مانند برنج اختیارات لازم را ندارد.

صمد رنجبر در گفت و گو با «ایلنا» می گوید: سازمان جهاد کشاورزى فارس به دلیل محدودیت منابع آبى که استان با آن مواجه است، به هیچ وجه کشت برنج را در استان توصیه نمی کند.

وى با اشاره به اینکه دولت کشت برنج در مناطق جنوب کشور را ممنوع اعلام کرده، مى افزاید: اگرچه کشاورزان و افرادى ممنوعیت ها را نادیده گرفته و در منطقه ممسنى اقدام به کشت برنج کردند اما به دلیل نداشتن بازار و عدم استقبال مردم بارها تقاضا کردند که دولت اقدام به خرید محصولاتشان کند، اما باید این واقعیت را پذیرفت که به دلیل ممنوعیت کشت برنج در جنوب کشور، دولت به هیچ وجه اقدام به خرید برنج در این مناطق نمى کند.

رنجبر با بیان اینکه سازمان جهاد کشاورزى اجازه خرید و حمایت از محصولاتى که جزو الگوى کشت نیست را ندارد، تصریح مى کند: برای برخورد و جلوگیرى از کشت هاى بى رویه و محصولاتى مانند برنج و ….. هیچگونه ابزارى در اختیار نداریم.

مدیر توسعه و بازرگانى سازمان جهاد کشاورزى فارس با اشاره به اینکه قیمت هر کیلو برنج هندى در بازار حدود ۷ الى ۸ هزار تومان است، مى گوید: در حال حاضر هیچ مشکلى در تامین محصولى مانند برنج در استان نداریم.

رنجبر در ادامه تصریح مى کند: برنج هاى تولید داخل استان مانند کامفیروزى به دلیل اینکه قیمت آنها به مراتب گران تر از دیگر برنج ها است، کمتر مورد استقبال مردم قرار مى گیرند و تنها بعضى از اقشار مردم از این برنج استقبال مى کنند.

 بارش‌ها باعث به تعویق افتادن برداشت آب از چاه‌ها شد

نماینده مرودشت، پاسارگاد و ارسنجان هم معتقد است بارندگى هاى اخیر سبب شد مجموعه حجم آب سد درودزن بعد از یک دوره دوازده ساله به ۷۰۰ میلیون متر مکعب برسد و با توجه به ظرفیت آب موجود در سد درودزن بخشى از آب سد برای استفاده کشاورزان در شبکه هاى مدرن رها شود.

محمد مهدى برومند در گفت و گو با «ایلنا» می‌گوید: با توجه به اینکه سطح زیر کشت در شهرستان مرودشت گسترده است بنابراین کشاورزان براى آبیارى، مزارعشان را به نوبت آبیارى مى کنند.

وى مدعی شد وضع کشاورزى شهرستان مرودشت در سال جارى به مراتب بهتر ازسال هاى گذشته است و رها شدن آب در شبکه هاى مدرن درودزن باعث تقویت منابع آب چاه هاى این منطقه مى شود.

نماینده مرودشت، پاسارگاد و ارسنجان از سوی دیگر می‌گوید بسیارى از مناطق شهرستان مرودشت با مشکل آب شرب دست و پنجه نرم مى کند و براى جبران پایین رفتن هر متر آب نیاز به ۱۰۰۰ میلیمتر بارندگى داریم.

سفره های زیرزمینی تا ۳۰ متر به داخل زمین فرو رفته اند

برومندی همچنین با اشاره به اینکه سفره‌هاى زیر زمینى آب بسیارى از دشت‌هاى حوزه انتخابیه و شهرستان هاى مرودشت، پاسارگاد و ارسنجان بیش از ۳۰ متر به داخل زمین فرو رفته، ادامه می دهد: با وجود بارندگى‌هاى انجام شده حوزه انتخابیه با مشکل آب شرب مواجه است که براى رفع این بحران از طریق وزارت نیرو، شرکت سهامى آب و فاضلاب شهرى و روستایى پیگیرى هاى لازم را انجام مى دهیم.

عضو کمیسیون امنیت ملى مجلس با بیان اینکه طبق مصوبه هیئت وزیران مقرر شده که با توجه به میزان سطح آب هاى زیر زمینى میزان کشت برنج در استان ها کاهش پیدا کند، می افزاید: وزارت جهاد کشاورزى و دستگاه هاى متولى توصیه کرده اند که با در نظر گرفتن این موضوع و منابع آبى موجود از کشت محصولات آب بر خوددارى شود که در این بخش نیاز است تا وزارت جهاد کشاورزى اقداماتى را براى کشت گیاهان و محصولات کم آب انجام دهند.

 عدم پشتیبانى دولت از شالیکاران

عضو کمیسیون کشاورزى مجلس با اشاره به تصویب قانون ممنوعیت کشت برنج و عدم پشتیبانى دولت از شالى کارانى که عرف کشت برنج را رعایت نمى‌کنند، می گوید: متأسفانه شاهد هستیم که در سال منتهى به انتخابات، در بسیارى از مناطق فارس حتى در مناطقی  مانند کوهمره سرخى نیز برنج کاشت شده است.

علی اکبری با بیان اینکه بخشى از مشکل آب به دلیل خشکسالى است، اما بخش بزرگ‌تر آن به سبب عدم مدیریت صحیح منابع آبى است، ادامه می دهد: ما در مدیریت منابع آب در دهه هاى گذشته غفلت کردیم و از روش هایی استفاده کردیم که امروز جامعه تاوان آن را پس می دهد.

نماینده شیراز در مجلس، یکى از دلایل کاشت برنج در شرایط کنونى را عدم اعتماد کشاورزان به دولت در تحقق وعده هاى خود درباره حق نکاشت و… عنوان می کند و می گوید: نظارت ها باید از سوى دستگاه هاى محلى استان صورت بگیرد، اما این نظارت ها عملا به صدور بخشنامه یا گاه نیز حضور فیزیکى منجر به درگیرى با شالى‌کاران منجر شده است؛ در حالى که باید بین جامعه کشاورزان و دولت اعتماد متقابل وجود داشته باشد و دولت به وعده هاى خود در قبال کشاورزان و برنج کاران بهتر عمل کند تا این اعتماد از طرف کشاورزان به دولت احیا شود.

به گرازش ایلنا، «بحران آب در فارس جدی است.» این را بارها وبارها شنیده‌ایم. لبه تیز این بحران هر روز گوشه‌ای را زخمی می‌کند. هیچ نقطه‌ای در امان نمی‌ماند. کاشت برنج در بحرانی ترین استان کشور که بی آبی بر آن سایه انداخته گویا قصه متفاوتی دارد و داستانش به همین جا ختم نمی شود./ ایلنا

گزارش: دانیال طهماسبی نژاد